روند تحقیقات صنعتی در موسسات تحقیق و توسعه در طی برنامه سوم توسعه نشان میدهد که برخی از همکاریهای علمی و تحقیقاتی این موسسه ها با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی تحقق نیافته است. این همکاریها نه تنها در جهت مسایل راهبردی فنی و اهداف علمی صنعت نبوده بلکه شرکتهای تحقیق و توسعه نیز نتوانسته اند نتایج حاصل از این همکاریهای تحقیقاتی را به شکلی که انتظار میرفت به کار گیرند. به منظور افزایش همکاریهای تحقیقاتی دانشگاه ها با شرکتهای تحقیق و توسعه و بهکارگیری موثر نتایج حاصل از این همکاریها، شرکتها باید فعالیتهای سازمانیافتهای را انجام دهند. عموماَ همکاریهای بهینه دانشگاه ها و شرکتهای تحقیق و توسعه از سه معیار اصلی پیروی میکنند: اولاً اینکه آنها در راستای راهبرد فنی شرکتها بوده، ثانیاَ بر اساس زمان و بودجه مالی برنامهریزی و مدیریت میشوند و ثالثاً نتایج همکاریها در بهینهسازی محصولات و فرآیندهای تولید به طور موثر به کار گرفته میشود. در این مقاله به شرایط حاکم در شرکتهای تحقیق و توسعه که لازمه ایجاد و توسعه همکاریهای تحقیقاتی با دانشگاه هاست و همچنین در مورد چگونگی دستیابی به این شرایط بحث میشود. سخنران موضوع را از سه جهت سازگاری همکاریها با اهداف راهبرد فنی شرکتها، مدیریت همکاریها و ارزیابی مداوم همکاریها مورد بحث قرار میدهد.

اگرچه در طی برنامه سوم توسعه جهت بهبود روند تحقیقات صنعتی در موسسات تحقیق و توسعه، همکاریهای بیشتری از سوی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی با افزایش بودجه های تحقیقاتی پیشبینی شده بود ولی در آستانه پایانی این برنامه به نظر میرسد که برخی از اغلب این همکاریها تحقق نیافته است (1و2). این همکاریها نه تنها در جهت مسایل راهبردی فنی و اهداف علمی صنعت نبوده بلکه شرکتهای تحقیق و توسعه نیز نتوانستهاند نتایج حاصل از همکاریهای محققیافته تحقیقاتی را شکلی که ممکن است به کار گیرند (3). به منظور رفع این مسئله شرکتهای تحقیق و توسعه باید فعالیتهای سازمانیافتهای را در جهت سازگاری همکاریها با اهداف راهبردی، مدیریت این همکاریها و ارزشیابی مداوم آنها انجام دهند. بدین منظور این شرکتها برای انجام قراردادهای همکاری با دانشگاه تجارب لازم را در مورد انتخاب یک دانشگاه مطلوب به عنوان همکار تحقیقاتی، روش صحیح شروع همکاریها، اجرا، بکارگیری آنها و نیز ارزیابی پروژه ها داشته باشند و بالاتر از همه اینکه چگونه از تجارب این همکاریها در جهت بهبود همکاریهای آتی بهره جویند.

عموماً همکاریهای دانشگاهی بهینه از نظر اقتصادی از سه معیار اصلی پیروی میکنند: اولاً اینکه آنها در راستای راهبرد فناوری شرکتها میباشد، ثانیاً آنها بر اساس زمان و بودجه مالی برنامهریزی و مدیریت میشوند و ثالثاً نتیجه این همکاریها در بهینهسازی محصولات و فرآیندهای تولید به طور موثر بکار گرفته میشوند. به منظور نیل به این معیارها میباید در شرکتهای تحقیق و توسعه شرایط ذیل فراهم آید:

1 همکاریها با شناخت از روابط بین شرکتها و دانشگاه ها و بر اساس اهداف راهبردی شرکت انتخاب میشود.

2 راهبرد فنی شرکت باید به قدری گسترده و بلندمدت باشد که نه تنها همکاری تحقیقاتی را در جهت رفع نیازهای اولیه و حل مسائل خاص پیشبینی میکند؛ بلکه آن را به مثابه کلید حل مسائل فنی شرکت جهت دستیابی به فناوریهای جدید و پیگیری ایده های جدید در راستای توسعه در نظرمیگیرد.

3 مدیران فنی شرکتها باید در زمینه بکارگیری موثر آن دسته از اعضای هیئت علمی که مسئولیت اجرایی در دانشگاه ها ندارند، تجربه کافی داشته باشند.

4 سیستم مدیریت علمی در شرکتها در راستای توسعه علمی و فنی خود امکان دسترسی نتایج پروژه ها را برای تیمهای تخصصی خود فراهم نماید.

هر چند همه شرایط فوق ممکن است در عمل فراهم نشوند، ولی بدون این شرایط شناسایی و توسعه ظرفیت روابط شرکتها با دانشگاه ها میسر نمیباشد. در این مقاله بر چگونگی دستیابی به این شرایط با تاکید بر فرآیند همکاری نه در خود همکاری بحث میشود. همکاری عبارت از کار گروهی" یا به تعبیری با هم کار کردن جهت جهت نیل به یک هدف مشترک" تعریف میشود. در این مقاله اصول مدونی که توسعه روابط دانشگاهی سازنده و بلندمدتی را میسر میسازد اشاره میشود. موضوع از سه جهت سازگاری همکاریها با اهداف راهبردی شرکتها، مدیریت همکاریها وارزیابی مداوم همکاریها مورد بحث واقع میشود.